वात्रटिका - क्रांतीची कविता उर्फ लाल-लाल मुंग्याची गोष्ट

जंगलातून भटकंती करत होतो, सोबत दोन मित्र हि होते. मी गमतीने त्यांना दाएँ-बाएँ म्हणायचो. का? हे कळेलच. जंगलात भटकताना मुंग्यांचे एक भले मोठे वारूळ दिसले. हजारो लाल-लाल रंगाच्या मुंग्या कीटक, झाडांची पाने इत्यादी घेऊन शिस्तबद्ध रीतीने मार्च करत वारुळाच्या दिशेने जास्त होत्या.  त्या मुंग्यांना पाहून दाएँला एक कविता सुचली:

मुंग्यांच्या वारुळासाठी

सोनेरी भविष्यासाठी 

अहोरात्र श्रम करती

देशभक्त ह्या मुंग्या. 

"डोंबलाची देशभक्ती, शोषण आहे हे शोषण", बाएँ खसकन ओरडला. त्याने हि कविता गान सुरु केले:

वारुळाच्या राणी साठी

दरबारी सुख-चैनी साठी 

अहोरात्र ह्या खटती 

दलित, शोषित पिडीत 

गुलाम श्रमिक मुंग्या. 

लाल-लाल मुंग्यानो, हाती घ्या क्रांतीचा लाल झंडा, विध्वंस करा साम्राज्य राणीचे, जाळून टाका वारुळाला. घ्या मुक्त हवेत, स्वातंत्र्याचे मोकळे श्वास. ओरडत-ओरडत, खिश्यातून कागदी लाल झंडा काढून, तो लाल-लाल मुंग्यांच्या वारूळावर लावला. बेंबीच्या देठापासून ओरडत घोषणा केल्या. क्रांती अमर रहे, लाल मुंगी राणीचा नाश हो, श्रमिक मुंग्या जिंदाबाद. अचानक तो थांबला, विचित्र हावभाव करत, मेलो-मेलो, अय्यो-अय्यो करत नाचत-धावत परत आला. मी विचारले काय झाले. अंगावरचे कपडे काढत म्हणाला, दगाबाज आणि मूर्ख आहेत ह्या मुंग्या. मी त्यांची मदत करायला गेलो,आणि क्षणभरात काय हाल केले माझे. सर्वांगाला चावतात आहे, भयंकर वेदना होत आहे. च्यायला हसू येत होते, तरीही आम्ही दोघांनी त्याच्या अंगावर चढलेल्या मुंग्या वेचून काढल्या. त्याचे दोन्ही हात-पाय, शरीर सुजून लाल झाले होते. 

थोड्यावेळाने वातावरण निवळल्या वर त्याला म्हंटले खरंच तुझी कविता एकदम जहाल क्रांतिकारक आहे. मुग्यांनी प्रेरणा घेऊन त्यांच्या वारूळावर हल्ला करणार्या एका माणसाविरुद्ध क्रांती केली. बघ तुझे शरीर किती किती सुजले आणि लाल-लाल झाले आहे. 

दाएँ खोखो करून जोर-जोरात हसू लागला आणि म्हणाला उद्या आपण प्राणी संग्रहालय पाह्यला जाऊ. मी वाघाच्या पिंजर्यासमोर उभा राहून कविता करणार. मग हा वाघाच्या पिंजर्यात जाऊन त्यांना  क्रांतीची कविता ऐकविणार. काय मजा येईल. "मला मारण्याचा कट रचतो लेका, तुझी तेरवी खाल्या शिवाय मरणार नाही", बाएँ गरजला. 

शेवटी मीच म्हणालो, बाबानो भांडू नका, आता मी ऐकवितो तुम्हाला मुंगीची खरी कहाणी. एक होती इवलीशी मुंगी आणि एक होता हत्ती. ....