दुसऱ्या दशकातील मोती. तामसी भक्ती एक मूर्खपणा

 

मृत्यू लोक हा कर्म लोक आहे. कर्मा शिवाय इथे मुक्ती नाही. इथे गृहस्थ संसाराची गाडा चालविण्यासाठी कर्म करतो. सन्यासी जगाच्या उद्धारासाठी  कर्म करतो. काही लोक बिना कर्म करता भगवंत कृपेची किंवा मुक्तीची अपेक्षा करतात. त्यांना वाटते शरीराला कष्ट दिले की मुक्ती मिळेल. त्यासाठी ते तामसी उपाय करतात. श्री समर्थ  अश्या  तामसी अघोरी कृत्यांचे वर्णन करताना  म्हणतात:  कर्महीन  लोक नाना प्रकारे स्वतःच्या शरीराला कष्ट देतात. काही जिभेला टोचून घेतात. काही विविध प्रकारच्या शस्त्रांनी शरीरात छेद करतात. काही झाडाला उलटे लटकून तपस्या करतात, तर काही एक हात उंच करून तपस्या करतात. काही स्वतला जमिनीत पुरून घेतात. परिणामी मुक्ती तर मिळत नाही पण शरीराचे अनेक अंग लुळे- पांगळे अवश्य होतात.  काही मुक्तीसाठी देवाला शिर किंवा  शरीर अर्पण करतात अर्थात आत्महत्या करतात. इत्यादी.  निराहार राहून शरीराला कष्ट देऊन तपस्या केल्याने काहीच साध्य होत नाही, हे ज्ञान भगवान बुध्दाला ही झाले होते. त्यांनी सम्यक मार्ग निवडला. व्रत उपवास इत्यादि दिवसांसाठी केल्याने शारीरिक व्याधी दूर होते, हे ही सत्य आहे. पण फक्त उपवास केल्याने भगवंत प्रसन्न होत नाही.  तामसी अघोरी मार्गाने भगवंताला प्रसन्न करणाऱ्या  लोकांना जिवंतपणे नरक यातना सहन करण्या पलीकडे काहीच मिळत नाही. भगवंताला प्रसन्न करण्यासाठी तामसी मार्गांचा अवलंबन करणे म्हणजे मूर्खपणा.