Sunday, March 16, 2014

दिल्लीची होळी -सल्तनत काळची- अमीर खुसरोच्या लेखणीतून


मुद्राराक्षस या नाटकात मदनोत्सव उल्लेख आहे.  वसंत ऋतूत सुंदर स्त्रिया [सर्व स्त्रिया स्वत:ला सुंदरच समजतात] आपल्या प्रेमी वर आम्रमंजरी फेकायच्या). कादंबरी या उपन्यास मध्ये कामदेवाच्या मंदिराचा उल्लेख आहे आणि पूजा करण्याचे वर्णन ही आहे.

१३व्या शतकातल्या होळीचे  [दिल्ली सल्तनत] अमीर खुसरोने सुन्दर वर्णन केले आहे.

आज रंग है
ऐ माँ रंग है,
मोरे महबूब के घर रंग है।
 
दैया री मोहे भिजोया री
शाह  निजाम के रंग में
कपडे रंगने से कुछ ना होत है
या रंग में मने तन को डुबाया री
दैया री मोहे भिजोया री
शाह निजाम के रंग में।
...

‘कपड्यांवर रंग टाकल्या ने काही होत नाही. मी तर शाह निजामच्या प्रेमाच्या रंगात भिजलेलो आहे.’

हिंदू असो व मुसलमान तुर्क असो वा अरब इथे सर्व वसंत ऋतूत होळीच्या मस्तीत गुलाल उधळत आहे:

हजरत ख्वाजा संग खेलिए धमाल,
बाइस ख्वाजा मिल बन बन आयो
तामें हजरत रसूल साहब जमाल।
हजरत...

अरब यार तेरो बसंत मनायो,
सदा रखिए लाल गुलाल।
हजरत ख्वाजा संग खेलिए धमाल।

होळी सर्व भेदभाव विसरून आनंदाने रंग उधळण्याचा पर्व आहे. त्या काळात हिंदू- मुस्लीम भेदभाव विसरून लोक होळी खेळत होते. या सणाला धर्माचे बंधन नव्हते. आज ही आपण सर्वप्रकारचे भेद विसरून प्रेमाने व आनंदाने रंग उधळीत होळी खेळू.

सर्वाना होळीच्या शुभेच्छा.

No comments:

Post a Comment